ه- تشیع معتزلی؛* اعتزال ی: کناره گیری تنی چند از صحابه از درگیر شدن در جنگ جمل و صفین. افرادی مانند: سعد بن ابی وقاص، اسامة بن زید، عبدالله بن عمر و . مبدء اعتزال اعتقادی: واصل بن عطا اقوال در شکل گیری اعتزال کلامی از اعتزال ی؛ 1- پیوند میان این دو: اثبات آن مشکل می باشد. اما در صورت پذیرش آن، اعتزال عبارت می شود از: نفی موضع شیعی و عثمانی و اتخاذ موضع میانه ای در قبال آنها. 2- واصل نه به دلیل نفی دو موضع ف .